De handleiding van Stap 5 is voor groepstraining de laatste in de reeks. Het aantal kinderen dat op de schaakclubs de vijfde stap haalt, is helaas niet groot.
De laatste druk (2016) is ingrijpend veranderd. De inleiding is sterk uitgebreid en veel lessen bevatten meer voorbeelden. Daarnaast zijn er meer suggesties voor uitspeelstellingen.
Veel schakers gebruiken deze handleiding voor zelfstudie (er zijn domweg te weinig trainingen op dit niveau) en het merendeel van de trainingen is individueel.
De aandacht voor tactiek is in deze stap bescheidener dan in de vorige stappen, al blijft zij in partijen van de leerlingen een hoofdrol spelen. Positionele aspecten spelen een steeds grotere rol voor de vijfde stapper. De lessen over pionstructuur, zevende rij, sterk veld en open lijn bevatten veel strategische zaken.
Planmatig spel is belangrijk bij het schaken en het is een onderdeel van enkele lessen over het eindspel. Die laten zien hoe belangrijk samenwerking van stukken is en hoe relatief de puntentelling van schaakstukken kan zijn. De les 'Verdedigen' besteedt aandacht aan aspecten die bij vrijwel alle leerlingen onvoldoende gebruikt worden.
De 'vijfde stap' bestaat uit een handleiding en vier werkboeken:
■ Handleiding voor schaaktrainers Stap 5
Bekijk enkele bladzijden uit een boek naar keuze: download.
De handleiding is een grote steun voor de lesgever, zelfs voor een ervaren lesgever. Kant en klare lessen, aanwijzingen voor het werken met de werkboeken, hulp geven, noem maar op.
Inhoud:
Inleidende artikelen over:
Stap 5 basis
De vijfde stap heeft 16 lessen:
Stap 5 plus
Verder 10 lessen voor het plusdeel:
In het werkboek Stap 5 staan de oefeningen die bij de lessen in de handleiding horen. Zie voor de onderwerpen het overzicht bij Handleiding voor schaaktrainers Stap 5
Sinds 2019 verschijnt het werkboek Stap 5 alleen nog in een internationale versie. De thema's boven de bladzijden staan in 4 talen aangegeven, waaronder natuurlijk Nederlands.
De 11 geheugensteunen zijn verdwenen, maar nog wel in elke taal als download beschikbaar. De Nederlandse versie:
Stap 5.
Op de vrijgekomen pagina's zijn meer dan 100 nieuwe opgaven toegevoegd en dat brengt het totaal op ruim 600.
De onderwerpen van de opgaven zijn dezelfde als die in de handleiding.
Zie Handleiding voor schaaktrainers.
Lees meer over de Extra boeken onder info.
In de 2e druk van dit extra werkboek staan nu 110 pagina's met opgaven, liefst 110x12=1320-49 (tekeningen)= 1271 opgaven. Er is een bladzijde met richtlijnen voor het oplossen van de mixpagina's. De voorbeelden die er bij horen zijn te downloaden: Stap 5 extra
Allereerst komen de oefeningen met bekende thema's uit Stap 5 en een enkele uit een lagere stap op een hoger niveau:
De laatste 26 bladzijden zijn toetsen.
Stap 5 onder de knie? Verdedig tegen vrijpion
Lees meer over de Plus boeken onder info.
De inhoud van het werkboek stap 5+:
Min of meer nieuwe onderwerpen:
Verdieping van al eerder behandelde onderwerpen:
Lessen voor het plusdeel staan vanaf de 5e druk in de handleiding van Stap 5.
Waarom deze uitbreiding? Lees meer over de Mixboeken onder info.
In het mix werkboek staan 62 pagina's met opgaven, liefst 62x12=744-16 (tekeningen e.d) = 728 opgaven.
De thema's zijn bekend uit Stap 5 en Stap 5 plus en de lagere stappen. Voor de plusboeken waren er tot dusver geen gemixte oefeningen. Voor alle oefeningen is er de simpele opdracht: Speel de beste zet. Net als in een echte partij weet je niet of je kunt winnen of je moet verdedigen. Welke aanvalsdoelen zijn er? Wat dreigt de tegenstander? Is het tijd om te remise te maken? Kortom, van alles wat.
Twee soorten opgaven zijn anders: er is op elke bladzijde een meerkeuzevraag en een opgave met een variant onder het bord die je moet aanvullen. Alleen op de laatste 8 bladzijden staat het thema aangegeven: mat in twee problemen.